توافق وین ( برجام ) میان جمهوری اسلامی ایران و گروه 1+5 که در تاریخ 23 تیر 1394 خبر آن اعلام شد ، دارای اشکالات و ایرادات فراوانی است که در اینجا به برخی از آنها اشاره می شود :

الف ـ عدم مشروعیت برجام (مغایرت با خطوط قرمز نظام)

از آنجا که برجام ـ برنامه جامع اقدام مشترک ـ اکثر خط قرمزهای ترسیم شده از جانب مقام معظم رهبری را نقض کرده است ، لذا فاقد مشروعیت می باشد . البته جناب آقای روحانی و جناب آقای ظریف ، پس از اعلام خبر توافق وین اعلام کردند که در این توافق ، خطوط قرمز نظام رعایت شده است ، در حالی که خواهیم دید این مسئله به هیچ وجه صحت ندارد . در این بخش به نقض این خطوط قرمز اشاره می شود .

1 – محدودیت های بلند مدت

مقام معظم رهبری در تاریخ دوم تیر 94 می فرمایند : " آنها اصرار دارند بر محدودیت بلند مدت ؛ ما گفتیم که محدودیت 10 سال و 12 سال و مانند اینها را قبول نداریم ... ما مقدار سالهای معینی را که مورد قبول ما است به مجموعه هیئت مذاکره کننده گفته ایم که چه مقدار محدودیت را قبول کرده ایم . اما تعداد سالهای 10 سال و 12 سال و این چیزهایی که این حضرات می گویند را قبول نداریم ... زمان های 15 سال و 25 سال که مدام می گویند 15 سال برای فلان چیز ، 25 سال برای فلان چیز و این زمان های این جوری را هم ما قبول نداریم . "

موارد نقض شده در توافق :

ـ بجز فعالیت های جدا سازی با هدف تولید رادیوایزوتوپ های پزشکی و صنعتی از نمونه های تابش دیده اورانیوم غنی شده ، ایران به مدت 15 سال وارد بازفرآوری یا ساخت تأسیسات قادر به بازفرآوری سوخت مصرفی ، یا فعالیت های تحقیق و توسعه ی بازفرآوری که منتج به ایجاد قابلیت بازفرآوری سوخت مصرفی شود ، نگردیده و پس از این مدت نیز قصد چنین کاری را ندارد . ( ماده 12 برجام )

از عبارت فوق چنین به نظر می رسد که محدودیت بازفرآوری برای ایران 15 سال است ، اما با اضافه کردن عبارت " پس از این مدت نیز قصد چنین کاری را ندارد " ، در واقع محرومیت ایران را دائمی ساخته است .

ـ ایران به مدت 15 سال ، و بدون داشتن قصدی برای بعد از آن ، هیچ تأسیساتی که قادر به جداسازی پلوتونیوم ، اورانیوم ، نپتونیوم از سوخت های مصرف شده یا نمونه های شکافت پذیر باشد ، به غیر از آنهایی که برای تولید رادیوایزوتوپ برای مقاصد پزشکی و صنعتی است را تکمیل ، احداث و یا خریداری نخواهد کرد . ( ماده 20 ضمیمه یک )

ماده فوق نیز در ظاهر یک محدودیت 15 ساله را برای ایران در نظر گرفته اما با اضافه کردن عبارت " و بدون داشتن قصدی برای بعد از آن " ، در واقع این محدودیت دائمی است و تبدیل به یک محرومیت همیشگی شده است .

ـ نظارت آژانس بر کنسانتره سنگ معدن اورانیوم تولیدی توسط ایران در همه کارخانه های تغلیظ سنگ معدن اورانیوم به مدت 25 سال . ( ماده 15 )

ـ ایران برای 25 سال ، همه اطلاعات لازم برای اینکه آژانس را قادر سازد که تولید کنسانتره سنگ معدن اورانیوم و موجودی کنسانتره سنگ معدن اورانیوم تولید شده در ایران یا به دست آمده از هر منبع دیگری را راستی آزمایی کند ، برای آژانس فراهم خواهد نمود . ( ماده 69 ضمیمه یک )

ـ نظارت و مراقبت آژانس در مورد روتورها و بیلوزهای سانتریفیوژ به مدت 20 سال . ( ماده 15 )

ـ ایران و آژانس اقدامات لازم برای محدود سازی و مراقبت بر روی لوله های روتور سانتریفیوژ و بیلوز را برای 20 سال به کار خواهند گرفت . ( ماده 79 ضمیمه یک )

ـ طی مدت 15 سال ، ایران ذخایر اورانیوم غنی شده خود را فقط به 300 کیلوگرم اورانیوم 67/3 درصد محدود خواهد کرد . ( ماده 7 و همچنین ماده 56 ضمیمه یک )

ـ به مدت 15 سال ، راکتور آب سنگین دیگری یا انباشت آب سنگین در ایران نخواهد بود . ( ماده 10 )

ـ ایران به آژانس اجازه خواهد داد که به مدت 15 سال از فناوری های مدرن تأیید شده و گواهی شده توسط آژانس از جمله دستگاه سنجش میزان غنی سازی به صورت مستقیم ، و مهر و موم های الکترونیک ، و یک ساز و کار قابل اتکا برای اطمینان از رفع سریع نگرانی های آژانس ، استفاده نماید . ( ماده 15 )

ـ به مدت 15 سال ، تمامی آب سنگین مازاد بر نیاز راکتور مدرن اراک ، راکتور آب سنگین صفر قدرت و حداقل ذخیره احتیاطی لازم برای آنها به همراه مقداری که برای تحقیقات دارویی مورد نیاز است ، مقداری که برای تولید محلول های دوتره و ترکیبات شیمیایی مورد نیاز است ، مابقی برای صادرات به بازارهای بین المللی آماده شده و بر اساس قیمت بین المللی به آنها تحویل می گردد . ( ماده 14 ضمیمه یک )

ـ بجز برای مجتمع راکتور تحقیقاتی اراک ، ایران به مدت 15 سال به تکمیل ، احداث و یا تصاحب سلول های داغ قادر به انجام تست های بعد از تابش دهی و یا خرید تجهیزاتی که امکان توسعه و ساخت آن را فراهم کند ، نخواهد پرداخت . ( ماده 22 ضمیمه یک )

ـ برای 15 سال ، ایران درگیر تولید یا دستیابی به فلز پلوتونیوم و یا اورانیوم یا آلیاژ آنها ، و یا تحقیقاتی در خصوص متالوژی پلوتونیوم یا اورانیوم ( یا آلیاژ آنها ) و یا قالب گیری ، فرم دهی یا ماشین کاری فلز پلوتونیوم یا اورانیوم نخواهد شد . ( ماده 24 ضمیمه یک )

ـ به مدت 15 سال ، ایران تولید ، جستجو یا دستیابی به پلوتونیوم جدا شده ، اورانیوم با غنای بالا ( غنای بیش از 20 درصد اورانیوم 235 ) ، یا اورانیوم 233 یا نپتونیوم 237 را نخواهد داشت . ( ماده 25 ضمیمه یک )

ـ ایران سطح غنی سازی خود را به مدت 15 سال در حد 67/3 درصد حفظ خواهد کرد . ( ماده 28 ضمیمه یک )

ـ ایران به مدت 15 سال تمام تست های خود با اورانیوم بر روی سانتریفیوژها را فقط در پایلوت نطنز انجام خواهد داد . ( ماده 40 ضمیمه یک )

ـ به مدت 15 سال ، ایران در فردو ، فعالیت های غنی سازی اورانیوم و تحقیق و توسعه مربوط به غنی سازی اورانیوم نخواهد داشت و هیچ گونه مواد هسته ای نگهداری نخواهد کرد . ( ماده 45 ضمیمه یک )

ـ ایران به مدت 15 سال ، فقط 1044 دستگاه سانتریفیوژ نسل اول را در یکی از سالن های فردو نگه داری خواهد کرد . ( ماده 46 ضمیمه یک )

ـ ایران به مدت 15 سال ، فعالیت های خود در تولید ایزوتوپ های پایدار توسط سانتریفیوژ را در تأسیسات فردو محدود کرده و بیش از 348 دستگاه سانتریفیوژ نسل اول برای این منظور استفاده نخواهد کرد . ( ماده 50 ضمیمه یک )

ـ برای مدت 15 سال ، تأسیسات غنی سازی نطنز تنها محل برای همه فعالیت های غنی سازی اورانیوم و فعالیت های مرتبط با غنی سازی شامل تحقیق و توسعه تحت نظارت پادمان در ایران خواهد بود . ( ماده 72 ضمیمه یک )

ـ برای مدت 15 سال ، ایران فقط با موافقت کمیسیون مشترک وارد صادرات هرگونه تکنولوژی و تجهیزات غنی سازی و یا مرتبط با غنی سازی با هر کشور دیگر یا با هر نهاد خارجی در زمینه فعالیت های غنی سازی و یا مرتبط با غنی سازی شامل فعالیت های تحقیق و توسعه خواهد شد . ( ماده 73 ضمیمه یک )

ـ ایران طی 10 سال ، ظرفیت غنی سازی خود در نطنز را حداکثر تا 5060 دستگاه سانتریفیوژ نسل اول نگه خواهد داشت . ( ماده 2 )

ـ تحقیق و توسعه غنی سازی ایران با اورانیوم ، برای مدت 10 سال صرفاً شامل سانتریفیوژهای نسل 4 ، 5 ، 6 ، و 8 به نحو تشریح شده در ضمیمه یک خواهد بود . ( ماده 3 )

ـ روز خاتمه قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل ، روزی است که در آن ، قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که این برجام را تأیید می نماید ، منطبق با شرایط خود خاتمه می یابد ، که این روز 10 سال بعد از زمان روز توافق خواهد بود . ( بند ه از ماده 34 )

ـ ایران به مدت 10 سال بر اساس رویه موجود ، جریان گاز محصول و پسماند حاصل از زنجیره های سانتریفیوژهای نسل 6 و 8 را با استفاده از لوله های جوشکاری شده ـ که به تأیید آژانس برسد ـ مخلوط می کند به گونه ای که امکان برداشت محصول اورانیوم غنی شده و رقیق شده را میسر نسازد . ( ماده 39 ضمیمه یک )

ـ ایران تمایل دارد که تحقیق و توسعه روی سانتریفیوژهای نسل جدید را از طریق مدل سازی کامپیوتری و شبیه سازی از جمله در دانشگاه ها ، ادامه دهد . در یک دوره ی 10 ساله ، برای هر پروژه ای که به مرحله نمونه سازی برای تست مکانیکی برسد ، ارائه کامل و تصویب کمیسیون مشترک لازم است . ( ماده 43 ضمیمه یک )

ـ برای مدت 10 سال ، فعالیت های تولید یا تحقیق و توسعه جداسازی ایزوتوپی اورانیوم ایران منحصراً بر مبنای تکنولوژی گازی خواهد بود . ( ماده 81 ضمیمه یک )

جان کری وزیر امور خارجه آمریکا ، ساعتی پس از توافق وین ، طی مصاحبه ای گفت : بخشی از بندهای توافق به مدت 10 سال ، برخی از بندهای آن به مدت 15 سال ، و بخشی برای 25 سال اجرا می شود . برخی بندها نیز به ویژه آنها که به شفاف سازی مربوط می شود ، به صورت دائمی پا بر جا است .

اما به راستی هدف دولت آمریکا از اینکه پرونده هسته ای ایران را تا چند دهه طول دهد ، چیست ؟ جوفی جوزف از اعضای تیم مذاکره کننده آمریکا در مذاکرات 1+5 ، در اسفند ماه 1392 طی مقاله ای در سایت مؤسسه بلفر ، اذعان کرد آمریکایی ها طرحی را دنبال می کنند تا پرونده هسته ای ایران را بین 20 تا 25 سال ادامه دهند تا در این مدت ، طرح تغییر نظام ایران را به تدریج دنبال کنند .

94/9/12::: 8:27 ع

نظر()

فَإِذا فَرَغْتَ فَانْصَبْ‏